MEHMET NACİ AKÖZ
ULUSLARARASI SHENZHEN UÇURTMA FESTİVALİ İÇİN ÇİN’DEYDİ
Uçurtma Müzesi koleksiyonu çok uzun yıllar içinde oldukça meşakkatli ve pahalı bir yol ile toplandı. Bu kimi zaman binlerce km. uzaklardaki ülkelere giderek, kimi zaman oldukça yüksek bedeller ödeyerek, kimi zaman da yalvar yakar binbir rica ile toplandı. Ancak, en fazla örnek uluslararası uçurtma festivallerinde görülebilir çünkü bu tür programlara sadece profesyonel uçurtmacılar katıldığı için organizasyonu düzenleyen organizatörler de katılımcıların geleneksel uçurtma kültürlerini workshoplarla, üretici ve satıcıların atölyelerini/mağazalarını göstermeye çalışırlar, dolayısıyla oldukça geniş kapsamlı uçurtma çeşitlerini görme imkânına kavuşursunuz.
Türkiye adına katıldığım uluslararası uçurtma festivallerinden birisi olan Shenzhen uçurtma festivali için Çin’in Shenzhen şehrine gittim. Aslında İstanbul Ticaret Odasında Meclis Üyeliği yaparken bir heyetle Çin’in en büyük fuar merkezi olan Guangzhou’ya gidecektim, her yurtdışı seyahatimde yaptığım gibi bu seferde Çin ile bağlantı kurarak gittiğim şehirde veya yakınlarında uçurtma ile ilgili temas kurabileceğim federasyon, dernek, kulüp, müze, üretici, satıcı veya benzeri bir muhatap var mı diye araştırıyorum, böyle bir muhatap bulursam da ziyaretlerimi ona göre planlıyorum.
Bu seyahatimde de Guangzhou dışında hem “Dünya Uçurtma Başkenti” olan Weifang’a hem de Shenzhen’deki festivale göre planlama yaptım ve 4 günlük seyahatimi 8 güne çıkararak hem dünyanın en büyük uçurtma müzesini gördüm hem de uluslararası Shenzhen uçurtma festivaline katılma imkânım oldu.
Türkiye’nin Antalya’sına benzer oldukça sakin, deniz kenarı ve turistik güzel bir şehirdeydim. Tüm yurtdışı gezilerimi aynı zamanda uçurtma müzesi koleksiyonuna yeni ürünler eklemek adına değerlendiriyorum.
Shenzhen uluslararası uçurtma festivali de uçurtma müzesi koleksiyonu için bulunmaz bir fırsattı benim için, yeni ülkelerin uçurtma takımları ile karşılaşmak, onlarla arkadaş olmak, yeni uçurtmalar görmek hatta deneyimlemek bana heyecan veriyordu.
Şu an sayısını hatırlamadığım ancak 50’den fazla ülkenin uçurtma takımları ile temsil edildiği Uluslararası Shenzhen Uçurtma Festivalinde ülkemi temsil etmek, o alanda Türk Bayrağını dalgalandırmak, yaptığım uçurtma workshop’larıyla Çinli çocukları mutlu etmek, festival sonrası katılımcı ödülü almak için Türkiye Mehmet anonsuyla sahnede yer almak beni ileriki yıllarda yapacağım çalışmalar için oldukça motive ettiğini rahatlıkla söyleyebilirim.
Oldukça sıcak bir havada uzunca sahili olan bir plajda yumuşacık ancak ayaklarımızı yakan bir kumda koşuşturmak hem güzel hem sıkıntılıydı. Burada arkadaş edindiğim pek çok arkadaştan birisi de dünyada oldukça tanınan ünlü uçurtmacılardan Alman uçurtmacı Hans Böehme’ydi, Hans aynı zamanda benim oda arkadaşımdı. Otel odasına geldiğinde sürekli olarak bilgisayar başında bir sürü insanla yazışmalar yapıyor, dosyalardaki işlerini takip ediyordu.
Benden 5 yaş büyük ancak dünya çapında tanınan Hans ile ilgili niye bu kadar detaya girdiğimi yazayım. Bugüne kadar (Nisan 2025) İstanbul’da 6 kez Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali düzenledim, bu festivallere davet ettiğim pek çok katılımcı ülkenin takımı önceki yıllarda farklı ülkelerde karşılaştığım performanslarını gördüğüm koleksiyonundaki uçurtma çeşitliliğini gözlemlediğim uçurtmacılar arasından seçiyordum.
Hans’ın bilgisayarında dünya uçurtma pullarını görmüş ve gerçekten çok beğenmiştim, 150’ye yakın ülkenin 300’ün üzerinde uçurtma tasarımlı pullarının koleksiyonunu yapıyordu. Bu pullar beni çok etkiledi ve bunların gerçekleri olmasa da imitasyonunu uçurtma koleksiyonuma kazandırmam gerektiğini düşündüm.
Bu festivalden 6 yıl sonra İstanbul’da düzenlediğim 5. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali davetlileri arasına Hans Böehme’yi de ekleyerek onu İstanbul’a getirdim. İstanbul’daki uluslararası uçurtma festivali projelerime getirdiğim tüm uçurtmacılardan uçurtma müzesi koleksiyonum için mutlaka bir şeyler getirmesini istiyorum, Hans’tan da bu koleksiyonun imitasyonunu istedim ve Dünya Uçurtma Tasarımı Konulu Pul koleksiyonunun imitasyon da olsa Türkiye’ye getirdim.
İstanbul Uçurtma Müzesinde 101 ülkeye ait 328 adet “Dünya Uçurtma Tasarımlı Pul Koleksiyonu” nun rool up’ı sergilenmektedir.
Bu kadar detaya girmemin asıl sebebi ise bu koleksiyondan yola çıkarak Türkiye’de ilk kez projesi bana ait Türk Uçurtma Kültüründen 4 ayrı tasarımın yer aldığı ve tasarımlarını kendim çizdiğim 2 ayrı pul 2020 yılında PTT Genel Müdürlüğü tarafından 100.000’er adet basılarak tedavüle sokuldu.
Özetle, pek çok uluslararası festivalde bir şekilde yollarımızın kesiştiği profesyonel uçurtmacı ile uzun yıllar sonra da olsa bazı projelerin tetiklenmesine olan katkıları dikkate değer.
Çin’li arkadaşım Liu Zhiping ile tanışmamın Dünya Uçurtma Başkenti olan Weifang’a İstanbul Uçurtmacılar Derneğinin 100×100 ebadında dökme demirden yapılmış plaketinin Dünya Uçurtma Meydanına çakılması ve Dünya Uçurtma Müzesine kendi yaptığım Türk Bayraklı Uçurtmanın sergi salonundaki vitrinlerinde 14 yıldır sergileniyor olması ve Uluslararası Uçurtma Federasyonu (Çin) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığına seçilmiş olmam.
Malezya’lı arkadaşım Ahmed Mat Taib ile tanışmam hem Johor Uçurtma Müzesine (Johor Layang Layan Museum) Türk Bayrağı tasarımlı uçurtma hediye etmeme ve halen müzede sergilenmesine katkı sağladı, Ahmed vasıtası ile tanıştığım Malezya’lı uçurtmacıların İstanbul Uçurtma Müzesine oldukça değerli dev Malezya uçurtmalarını hediye etmesine vesile olması.
Hindistanlı Arkadaşlarım Muhamed Shair ve Abdulla Maliyekka ile tanışmam 2 tanesi Hindistan’ın Kerala şehrinde olmak üzere bazı ülkelerdeki uçurtma festivallerin katılmama vesile olması, İstanbul Uçurtma Koleksiyonuna dev bir uçurtma hediye etmeleri.
Japon arkadaşım Masaaki Modegi ve Sachiko Modegi ile tanışmış olmak ilerleyen yıllarda Tokyo Uçurtma Müzesinden yine arkadaşım Masami Fukuoka’nın 62 parçalık şahane bir Japon Uçurtma Koleksiyonunu İstanbul Uçurtma Müzesine hediye etmesi gibi pek çok proje ve katkıyı gördüm görmeye de devam ediyorum.